YAHŞİHAN İLÇESİ
1. İLÇENİN GENEL OLARAK TANITILMASI

a-Tarihi ve Coğrafi

Çok eski tarihlerde İboğlu, Bük oğlu isminde iki kabile Yahşihan’ın bulunduğu Kızılırmak kenarında güneyi açık bir vadiye yerleşmiş oldukları, ayrıca öksüzce mevkiinde de Öksüz oğulları veya Öksüz Ali namı ile anılan bir kabilede 1 Km. öteye yurt tutmuşlardır.

Bu yurt sahipleri 30 haneyi bulunca köy halini almış ve göçebelikten ayrılmıştır. Köylerinin adına da ‘ Yörük’ köy olarak kayda geçirmişlerdir. Edilinilen bilgilere göre bu kayıt miladi 1150 senesinde Ankara kayıtlarında yörük Yahşihan ismiyle 40 hane olarak kayda geçtiği iki kabilenin iskaniyle beraber Ankara, Kayseri ve Çorum yollarının üzerinde Kızılırmak nehrinin en büyük geçit vadisinde bulunduğundan, yolcuların istirahatı için Hanlar yaptıkları ve zamanla bu hanların çoğaldığı görülmüştür. Hatta Timurlenk ve Yıldırım Beyazıt’ın Ankara savaşı sırasında kumandanlarından oğlu veya torunu emrinde bir katar askerle bu hanlarda bir gece istirahat ettikleri ve buraya güzel han anlamına gelen Yahşihan ismini koydukları rivayet edilmektedir.

Osmanlı devrinde bu yöre hanlarıyla şöhret kazanmış, bu nedenle osmanlılar bu yeri teşkilatlandırılarak, bir karargah haline getirmişlerdir. Bu yerin ehemmiyeti göz önüne alınarak burada demir köprü yapılması icap etmiş Hicri 1321 de inşaatına başlanan bu köprü 1325 yılında tamamlanmış ve Anadolu’nun ilk demir köprüsü olmuştur.

Yahşihan  coğrafi konumunun önemi nedeni ile Cumhuriyet devrinde tam teşkilatlı bir nahiye merkezi haline gelmiştir. 680 rakımlı olan İlçenin arazileri Demirlibel, Ardıçlı tepeleri ile Küre ve Delikli dağları ile çevrilmiştir. Arazisi oldukça verimli olup, kaynak suları çoktur. Yahşihan Kızılırmak nehrinin sağ doğu kıyısında, Kara Güney dağının Güney eteklerinde kurulmuştur. Kızılırmak araziyi ikiye bölmektedir.

Ankara –Kırıkkale kara yolu asfaltı İlçe içerisinden geçmekte olup, İlçenin İl merkezine olan uzaklığı 6 Km. Ankara İline olan uzaklığı ise 70 Km. dir. Ayrıca  Kayseri Demiryolu da İlçenin sınırları içerisinden geçmekte olup, Kırıkkale’ye 6 km, Ankara’ya ise 86 Km’ lik bir demiryolu ağı ile bağlı bulunmaktadır.

b) Nüfus  durumu

İlçenin 1990 yılı genel nüfus sayımına göre merkez nüfusu 5695 iken, 2000 sayımına göre 8215’e yükselmiştir. İlçeye bağlı 5  köy ile 2 kasaba bağlı olu, toplam nüfusları 5883’ e yükselmiştir. 22 Ekim 2000 tarihinde yapılan Genel Nüfus Sayımı göre, İlçe merkezi 8215, Köy ve Kasabalarla birlikte genel nüfusu 14098’ e yükselmiştir.

 

1997 ve 2000 nüfus sayımına göre İlçemizin Nüfus dağılımı aşağıdaki gibidir.

 

c) İdari Durum

Yahşihan Cumhuriyet döneminde nahiye merkezi iken, Kırıkkale’ye sanayi tesislerinin kurulmasına başlanması nedeniyle  ehemmiyetini kaybetmiş ve nahiye merkezi teşkilatı 1924 yılında Kırıkkale’ye nakledilmiştir. 1956 yılında Belediye teşkilatına kavuşmuş, son olarak da 09.05.1990 gün ve 3644 sayılı kanunla İlçe olması kararlaştırılmış ve 17 Ağustos 1991 tarihinde  ise İlçe Kaymakamının atanması ile fiilen İlçe olarak faaliyete geçmiştir.

İlçe merkezinde Doğanlık, Emirler, ve Yenişehir Mahallesinden ibaret iken 1 Kasım 1992 tarihinde yapılan mahalle muhtarlıkları seçimleri ile Doğanlık ve Emirler Mahalleleri bölünmek suretiyle eski mahallelere ilaveten Erenler, Kadıoğlu ve Alaaddin isimleriyle 3 yeni mahalle daha ihdas edilmek suretiyle toplam ilçe merkezi 6 mahalleye çıkartılmıştır.

İlçe merkezine bağlı Hacıballı, Hisar, Keçili,  ve Mahmutlar olmak üzere 4 köy bağlı iken, Bahşılı ilçesi merkez bucağına bağlı Bedesten köyü de, İçişleri Bakanlığının 19.12.1994 gün ve 94/43888 sayılı kararı ile İlçemize bağlanmak suretiyle köy sayısı 5’e ulaşmıştır.

İlçenin kuruluşunda bağlı köyler iken Kılıçlar ve Irmak köyleri de, 31.12.1991 gün ve 91/39095 –91/39119 sayılı kararla Belediyelik statüsüne kavuşturularak 1992 yılı içerisinde yapılan mahalli idareler seçimleri ile fiilen Belediye teşkilatları oluşturulmuştur.

İlçeye bağlı Kılıçlar Kasabasında Bahçelievler, Şehit Türker, Seyidali ve Enverpaşa adları ile 4 adet, Irmak kasabasında ise Seyrantepe, Fatih, Yeşilöz ve Boğaziçi adları ile yine 4 adet mahalle mevcuttur. Valilik Makamının 23.07.1999 tarihli olurlarıyla Irmak kasabasına Boğaziçi ve Seyrantepe mahalleleri bölünmek suretiyle Battalgazi adı altında yeni bir mahalle ihdas edilmiştir.

İlçe merkez ve kasabalarına bağlı mezra ve oba bulunmaktadır.

d) Sosyal Durum

İlçede bulunan konutların % 80’i beton arma, % 20’si ise ahşap ve basit yapılardan oluşmaktadır. Her konutta elektrik, su mevcut olup, kanalizasyon sistemi yeterlidir. Konutların % 90’ nın da telefon ve yayın cihazları mevcuttur.

İlçe halkının % 65’i işçi ve memur emeklisini, % 30’u çiftçi (tarım ve Hayvancılık) % 5’i ise serbest meslek sahipleri teşkil etmektedir.

İlçenin İl merkezine yakınlığı nedenliyle halkın şehirle olan irtibatı devamlı olup,  İlçe olması ile birlikte şehirleşmede  bir yükseliş gözlenmektedir.

İlçede bir çok küçük sanayii tesislerin bulunması, organize sanayi sitesinin İlçede yer alması, küçük sanayi sitesinin İlçede yer alması ayrıca Kırıkkale Üniversitesinin de İlçede yer alması, İlçenin sosyal açıdan  gelişmesine önemli katkılar sağlayacaktır.

e) Eğitim ve Kültür Durumu 

İlçe merkezinde 3 adet İlköğretim okulu  ile 1 adet lise mevcut olup, Irmak Kasabasında 1 Adet ilköğretim okulu, Kılıçlar kasabasında ise 1 adet yatılı ilköğretim Bölge okulu bulunmaktadır.

İlçe İlköğretim okullarında, okul çağında olup da okula gitmeyen öğrenci olmayıp, gerekli tedbirler alınmaktadır.

İlçede okuma yazma oranı % 90 civarındadır. Eğitim kuruluşlarının durumlarını gösterir çizelge aşağıdaki gibidir.

2006-2007 Eğitim- Öğretim Yılı Okullar ve Öğrenci Sayıları:

Kırıkkale Üniversitesi ve Üniversiteye bağlı Meslek Yüksek Okulu ile Çıraklık  Eğitim Merkezi Müdürlüğü de İlçe sınırları içerisinde eğitim vermektedir. İlçede 1 adet Halk Kütüphanesi ile amatör kümede mücadele eden Yahşihan Spor Kulübü bulunmaktadır. İlçede 1 adet Futbol sahası mevcuttur.

İlçe merkez, Kasaba ve köylerinde her yıl Halk Eğitim Merkezi Müdürlüğünce Biçki-Dikiş-Nakış kursları açılmaktadır.

İlçede düğünler genellikle Cuma günleri başlar, Pazar günü sona erer, düğünlerde geleneksel halk oyunları ve halay ve oyun havaları, davul, zurna, bağlama ve keman vb çalgılar eşliğinde oynanır. İlçe belediyesince yöre gençlerinden oluşan halk oyunları ekibi de çeşitli etkinliklerde yerini almaktadır. Düğünlerde ayrıca evlerde yapılan yufka ekmeği, her çeşit yemekler ile tatlı ve içecekler davetlilere ikram edilir. İlçede başlık parası alma geleneği yoktur.

İlçe merkezinde orta öğrenimdeki öğrencileri barındıran 1 adet yatılı öğrenci yurdu bulunmaktadır.

f) Ekonomik Durum 

İlçede sulu tarımının yanı sıra hayvancılık önemli bir gelir kaynağını  teşkil etmektedir. İlçe çevresin de bulunan 10 adet yaylada büyük ve küçük baş hayvan yetiştiriciliği yapılmaktadır. ferdi olarak süt ve süt ürünleri imal edilerek satışa sunulmaktadır.

İlçede 1 adet 40 tonluk T.M.O silosu, Kırmak-san ve Topal Ahmet makine takım aletleri fabrikası,  demiryolu üzerinde demir madeni kırma-eleme tesisleri ile Kızılırmak nehri üzerinde bir çok kum ocağı faaliyetlerini sürdürmektedir.

Ayrıca 1 adet değirmen ile 2 adet turistik amaçlı sosyal dinlenme tesisi bulunmaktadır.

Bunların yanında Kırıkkale Küçük Sanayi Sitesi ilçemiz sınırları içerisinde olup, bir çok atölye faaliyet içerisindedir.

Kırıkkale Organize Sanayi Bölgesi de Yahşihan mülki sınırlarında bulunmakta ve yapımı devam eden fabrikaların tamamlanmasıyla İlçe ekonomisine çok büyük katkılar beklenmektedir.

g) Ulaştırma Ve Alt Yapı Durumu 

İlçe merkezinin imar planı tamamlanmış olup, İl merkezi ve çevre köylere ulaşım belediyeye ait 12 adet otobüs ile özel şahıslara ait minibüslerle yapılmaktadır. İlçeye bağlı iki kasaba ile 5 köyün elektrik ve suyu mevcut olup, kanalizasyon şebekeleri yetersiz yada hiç yoktur. Kasaba ve köylerimizin İl ve İlçe merkezi ile olan ulaşımları Belediyelere ait araçlarla veya özel şahıslara ait araçlarla yapılmakta, ulaşım yönünden herhangi bir önemli sorun bulunmamaktadır.

İlçe merkezini içme suyu şebekelerinin yenilenmesi çalışmaları büyük ölçüde tamamlanmış olup, kanalizasyon şebekesi yetersizdir. Kanalizasyon şebekesinin yenilenmesi projesi, İller bankasının programı dahilindedir. İlçe merkezinin yollarının çoğu stabilize  vaziyette olup, anayol güzergahları asfalttır.

Köy yollarının çoğu stabilize, bir kısmı asfalt yolla kaplı olup, ulaşıma engel bir hal yoktur. Kasabalarımızdan Irmak ve Kılıçlar’ ın İlçe ve İl merkezi ile olan ulaşımlarının sağlandığı yollar ise asfalt durumundadır.

Ankara-Kayseri demir yolu ağı İlçemiz sınırları içerisinden geçmekte olup, zaman zaman ulaşıma katkısı bulunmaktadır.

Yahşihan İlçe Merkezinde Dicle tipi 2 adet telefon santrali mevcut olup, herhangi bir problem bulunmamaktadır. Irmak ve Kılıçlar kasabalarında otomatik telefon santrali kurulu olup, telefon bağlatmak için sıra bekleyen abone bulunmamaktadır. İlçeye bağlı Hacıballı, Mahmutlar ve Keçili köylerine hitap eden telefon santrali ise 1995 yılında hizmete girmiş bulunmaktadır.

İlçe merkezi, Kasaba ve Köylerimizde Tv yayınları tam anlamıyla net olarak izlenmemektedir.

 

2- MAHALLİ İDARELER DURUMU

a) İlçe merkez belediyesi

Belediyede 26 adet memur 24 adet kadrolu işçi, 55 adet de geçici işçi görev yapmaktadır.

Belediyenin içme suyu şebekesi yeterli olmasına rağmen, zaman zaman su sorunu yaşanmakta olup, asfalt ve kanalizasyon yetersizdir. İmar plan çalışmaları tamamlanmış durumdadır.

b) Kılıçlar belediyesi ; Belediyede 3 adet memur görev yapmaktadır.  25 adet geçici işçi çalışmaktadır.

c) Irmak belediyesi; Belediyede 3 adet memur görev yapmaktadır. 8 adet işçi kadrosu mevcut olup, 1 adet işçi görev yapmaktadır. 28 adet geçici işçi çalışmaktadır.

Belediye çalışmaları olarak imar çalışması, ana  yollarının açılması, çevre düzenlemesi devam etmekte olup, kanalizasyon şebekesi ile asfalt sorunu mevcuttur.

İlçeye bağlı 2 kasaba ile 5 köyün ulaşımında  herhangi bir sorun bulunmamakta, köylerimizde içme suyu(Bedesten,Hisar, Hacıbalı,Keçili hariç), elektrik ve telefon yeterlidir.

Kasaba ve köylerinİlçeye olan uzaklıkları ( Km) olarak aşağıda gösterilmiştir.

 

                                 

 3- ASAYİŞ VE GÜVENLİK DURUMU

İlçenin asayiş ve güvenlik durumu İlçe Jandarma Komutanlığı tarafından sağlanılmaktadır.

 

KAYMAKAMLIK İLETİŞİM 

Telefon              : 0 318 357 30 01

Santral              : 0 318 357 30 02

Faks                  : 0 318 357 30 03