4- NİTROSELÜLOZ FABRİKASI
Yapım ve montaj ihalesi 04.12.1936 tarihinde Köln-Rottweil Kuruluşu’ na verilmiş, 14.05.1937 tarihinde Fabrikanın temeli atılmış, 01.11.1938 tarihinde deneme üretimine başlanmış ve 01.05.1939 tarihinde işletmeye alınmıştır.
14.05.1937 günü temel atma töreninde Fabrikanın Enerji Üretim Tesisi temeline aşağıda sunulan satırları içeren bir kutu konmuştur.
-“Büyük Önder KEMAL ATATÜRK Cumhurreisi, İsmet İnönü Başvekil, Kazım Özalp Milli Müdafa Vekili ve Fevzi Çakmak Genel Kurmay Reisi iken General Eyüp Durukan’ın, Askeri Fabrikaların Umum Müdürlüğü esnasında 14.05.1937 tarihinde Kırıkkale Barut Fabrikası temeli atıldı.”
Köln-Rottveil Kuruluşu, 01.11.1938 günü, 68 binadan oluşan, Fabrikanın yapım ve montajını bitirmiş ve tesisleri deneme işletmesine almıştır. Fabrikada, 8 saatte 700 kg. tüfek barutu ve 700 kg. top barutu olmak üzere toplam 1400 kg. barut üretilmiştir. 01.05.1939’da, fabrika Köln-Rottveil Kuruluşun’dan teslim alınmış ve Askeri Fabrikalar Genel Müdürlüğünce işletmeye alınmıştır.
1959-1962 yılları arasında yapılan yatırımlarla kapasitesi, 1800 Ton/yıl tek bazlı top barutu üretebilecek şekilde arttırılmıştır. 1988 yılında Bowas-Induplan Firması tarafından yenilenen Nitroselülöz üretim hattının kapasitesi 10 Ton/güne çıkarılmış ve uluslararası standartlara uygun kalitede Nitroselülöz üretimi başlamıştır.
Makine ve Kimya Endüstrisi Kurumu Yönetim Kurulu’nun 16.07.1992 gün ve 201 sayılı kararı ile 233 no’lu kanun hükmündeki kararname hükümleri çerçevesinde Kırıkkale Barut Fabrikası’nın Nitrosan Nitroselülöz Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi’ne dönüştürülmesi kararlaştırılmıştır. Yüksek Plânlama Kurulu’nun 25.02.1993 gün ve 93/1-19 sayılı kararı ile Kırıkkale Barut Fabrikası’nın Nitroselülöz Sanayi ve Ticaret A.Ş. olarak bağlı ortaklık şekline getirilmesine karar verilmiştir. Nitrosan’ın ana sözleşmesi 21 Nisan 1993 gün ve 3265 sayılı Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi’nde yayınlanmıştır. Nitrosan A.Ş. endüstriyel ve ticâri etkinliklerine 01 Mayıs 1993 günü başlamıştır.01.04.2003 Tarihinden itibaren yüksek planlama kurulunun 06.02.2003 Tarih ve 2003T/1 sayılı kararı ile Barut Fabrikası olarak faaliyetine devam etmektedir.
5- HURDA İŞLETME MÜDÜRLÜĞÜ
1952 yılında kurulmuş bulunan Maden Hurdacılığı Türk Anonim Şirketinin görülen lüzum üzerine tasfiyesine müteakip bu şirketin görevleri, ilgili bakanlıkların tasvibi ile, 1938 yılında MKEK bünyesinde kurulan Mühimmat Fesih ve Hurda İşletme Müdürlüğüne verilmiştir.
1966 yılında Hurda Tedarik Müdürlüğü adı altında İkmal Dairesi Başkanlığına bağlanan işletme, daha sonra 1974 yılında Hurda İşletmesi Müdürlüğü şeklinde teşkilatlandırarak Genel Müdürlüğe bağlı bir birim olarak faaliyetlerini sürdürmüştür.
Yüksek Vasıflı Çelik Fabrikası Müdürlüğü ve Hurda İşletmesi Müdürlüğü bünyesinde bulunan tesislerin bir arada daha verimli çalışacağı görüşünden hareketle Yüksek Planlama Kurumunun 25.02.1993 tarih ve 93/T-19 sayılı kararıyla bu iki müdürlükle birleştirilerek MKE Hurda İşletmeleri A.Ş.(HURDASAN) adı altında MKEK’ na ait bir bağlı ortaklık haline getirilmiş ve şirket 01.05.1993 tarihinden itibaren faaliyetlerine başlamıştır.
Kırıkkale, Seymen ve Aliağa olmak üzere üç işletmesi bulunmaktadır.
Hurdasan A.Ş. Genel Müdürlüğüne bağlı olarak çalışmasını sürdüren Kırıkkale İşletme Müdürlüğü, Kısım Müdürlükleri ve şeflikler düzeyindedir.01.04.2003 Tarihinden itibaren yüksek planlama kurulunun 06.02.2003 Tarih ve 2003T/1 sayılı kararı ile Hurda Fabrikası olarak faaliyetine devam etmektedir.
6- PİRİNÇ FABRİKASI
1928 Yılında “ PİRİNÇ DÖKÜM VE HADDEHANESİ ” adıyla askeri fabrika statüsünde hizmete açılmıştır ve 1950 Yılında neşredilen 5591 sayılı yasayla, Makine ve Kimya Endüstrisi Kurumu (MKEK) bünyesine alınarak “ MKEK PİRİNÇ FABRİKASI ” adını almıştır.
1984 Yılında neşredilen 233 sayılı yasayla, KHK ve MKE Kurumu Ana Statüsü hükümlerince de 1993 Yılında “ PİRİNÇSAN-PİRİNÇ SANAYİ ve TİCARET ANONİM ŞİRKETİ “ kısaca “ PİRİNÇSAN A.Ş. ” adını alarak Bağlı Ortaklık statüsüne kavuşmuştur.
Demir Dışı Metal sektöründe ülkemizde kurulan ilk fabrikadır. MKEK bünyesine alındıktan sonra 1955-1963 yılları arasında büyük bir tevsii çalışması görmüştür.01.04.2003 Tarihinden itibaren yüksek planlama kurulunun 06.02.2003 Tarih ve 2003T/1 sayılı kararı ile Pirinç Fabrikası olarak faaliyetine devam etmektedir.
Halen 432216 metrekare açık 28114 metrekare kapalı olmak üzere 460330 metrekarelik bir alanda ticari faaliyetini sürdürmektedir.
7- AĞIR SİLAH ve ÇELİK FABRİKASI
13.01.1931 tarihinde temeli atılmış 01.01.1932 tarihinde hizmete açılmıştır. Önceleri Alman mühendis ve uzmanlarınca çalıştırılan fabrikaya yeni ilaveler yapılarak 1937 yılında çelik üretimine başlanılmıştır.01.04.2003 Tarihinden itibaren yüksek planlama kurulunun 06.02.2003 Tarih ve 2003T/1 sayılı kararı ile Ağır Silah ve Çelik Fabrikası Fabrikası olarak faaliyetine devam etmektedir.
TÜPRAŞ KIRIKKALE RAFİNERİSİ
2006 yılında özelleşen TÜPRAŞ Kırıkkale Rafinerisi Ankara, Amasya, Tokat, Yozgat, Çankırı, Çorum, Kastamonu, Kırşehir, Kayseri, Nevşehir, Niğde, Konya, Afyon ve Eskişehir illerinden oluşan Orta Anadolu Bölgesinin petrol ürünleri ihtiyacını karşılamak amacıyla 1976 yılında yatırım programına alınmıştır.
Kırıkkale Rafinerisi yılda 5 Milyon Ton 36 oAPI graveteli Kerkük Ham petrolü işleyecek şekilde design edilmiştir.
Kuruluş yeri olarak Ürün Pazar durumu, Ham su temin ve ulaşım olanakları vs. gibi ana kriterlerin ışığında Kırıkkale-Hacılar Kasabası seçilmiştir. (17.6.1976)
6 Ekim 1976 tarihinde temeli atılan Kırıkkale Rafinerisi TPAO ile ROMANYA INDUSTRIAL EXPORT IMPORT firması arasında 14 ağustos 1977 tarihinde imzalanan ticari sözleşme ve kredi anlaşması çerçevesinde kurulmuştur. Anlaşmalar peşinatın ödenmesini müteakip 10 kasım 1978 tarihinde fiilen yürürlüğe girmiştir.
Kırıkkale Rafinerisinin Ham petrol ikmali BOTAŞ’IN Ceyhan Terminalinde 447 Km. uzunluğunda boru hattı ile yapılmıştır. Boru hattı çapı 24’ dir. Mevcut durumda maksimum kapasitesi 7.5 Milyon Ton/Yıl (1200 ml3/sa.) dır. BOTAŞ boru hattına ilk petrol 9.9.1986 tarihinde alınmaya başlanmıştır. Kırıkkale Rafineri tanklarına Ham petrolün ilk girişi 4.10.1986 tarihinde olmuş ve bu tüm ünitelerinde üretim yapılan Kırıkkale Rafinerisi 26 Ekim 1986 tarihinde işletmeye açılmıştır.
